Geschiedenis

Vóór Christus

De druif is een van de oudste cultuurgewassen op aarde en is nu nog de meest geteelde fruitsoort ter wereld. De druif stamt uit het oude Perzië. In Mesopotamië (het huidige Iran en Irak) zijn bij archeologische opgravingen kruiken van 5000 jaar voor Christus aangetroffen van wijn.

Druiven werden verbouwd in het vruchtbare Tweestromenland van de Eufraat en de Tigris. Door handel met naburige landen (Libanon en Palestina) verspreidde de kennis van de wijnbouw zich en bereikte het oude Egypte. Al vanaf 3000 voor Christus hebben de Egyptenaren afbeeldingen van wijnsporen nagelaten. Via Egypte en de Fenicische steden bereikte de druif 2000 jaar voor Christus het oude Europa.

Grieken en Romeinen

Grieken en vooral Romeinen waren de eersten om op een grootschaliger manier wijn te verbouwen. Ze kenden al bijzonder goede bewaarmethoden. Op Kreta zijn amforen (een soort kruiken) en een wijnpers gevonden die dateren van 1500 jaar voor onze jaartelling. Omdat een amfora te poreus was om wijn in te bewaren werd er hars aan de wijn toegevoegd, die de houdbaarheid van wijn verbeterde. Griekse wijnbouwers bleven hars toevoegen, de retsina (een Griekse wijn met harssmaak) was de meest bekende Griekse wijn en wordt nog altijd gemaakt.

Dionysus was de god uit de Griekse mythologie, die wordt geassocieerd met wijn. Dionysus aanbidding liet de mens even ontsnappen aan de gevestigde orde. Dionysische orgiën waren goed georganiseerde feesten met godsdienstige rituelen en heilige handelingen. Dionysus is ook bekend onder de Romeinse naam Bacchus.

De Romeinen hebben grote invloed gehad op de verspreiding van de wijnbouw in Europa. Overal waar ze kwamen, brachten ze hun wijnstokken mee. Na de ineenstorting van het Romeinse Rijk werden de meeste wijngaarden vernietigd door Germanen en Moren.

Het christendom

Het christendom heeft tot halverwege de 19^e eeuw veel bijgedragen aan de ontwikkeling en verspreiding van de druiventeelt. Christenen gebruikten de wijn voor het belijden van hun geloof in de kerken. In de christelijke iconografie is een tros druiven het symbool van het Laatste Avondmaal en daarmee het bloed van Jezus Christus. Elk klooster had een eigen wijngaard om miswijn te maken.

Druiventeelt in Nederland

Eind 16^e en begin 17^e eeuw was de eerste aanzet tot de ontwikkeling van de tuinbouw in het Westland (Nederland). Door het klimaatvoordeel konden de Westlandse tuinders hun oogst eerder op de markt brengen dan tuinders in het binnenland. Vanaf het eind van de 19^e eeuw ontstond de ‘Glazen Stad’. Van 1850 tot 1940 was de Westlandse druif het belangrijkste product dat in de Westlandse kassen werd gekweekt. Ook was de Westlandse druif een succesvol exportproduct. Met name in Engeland. De hoogste productie werd in 1936 bereikt, namelijk 22.000.000 kilo!

Het verval van de druiventeelt na de Tweede Wereldoorlog in Nederland is te danken aan stijgende energiekosten, maar ook het ontstaan van de EEG (Europese Economische Gemeenschap), steeds grotere concurrentie van Zuid Europese landen door verbeterde transportmogelijkheden en lagere productiekosten daar.

In Nederland werd in mei 1999 de stichting “De Westlandse Druif” opgericht. Deze stichting probeert met succes de cultuurhistorische, waardevolle druiventeelt te behouden.

Herkomst

Druiven worden het hele jaar door geïmporteerd uit bijvoorbeeld Zuid-Amerika, Zuid-Afrika, Griekenland, Frankrijk en Italië. Ongeveer 10 procent van de totale Nederlandse fruitimport bestaat uit druiven.

In Nederland worden nog op beperkte schaal wijndruiven geteeld. Ook vindt er nog kasteelt plaats. In het Westland staat nog op ongeveer 25 hectare kasoppervlakte de ‘Westlandse druif’. Dit ras is officieel een beschermd product binnen de EU. Alleen in het Westland geteelde druiven mogen deze naam dragen.

Gezondheidseffecten

De druif is een besvrucht van de wijnstok die behoort tot de wijnstokfamilie. De plant is een klimplant. Verse (blauwe) druiven bevatten ongeveer 80 mg/kg proanthocyanidines (werkt gunstig in op de bloedvaten en onderdrukt de aanmaak van het eiwit endotheline-1 dat bloedvaten vernauwt). Proanthocyanidines is een antioxidant 20 keer sterker dan vitamine C en 50 keer sterker dan vitamine E.

Druiven bevatten weinig vitamine C, maar wel veel kalium en veel voedingsvezel (belangrijk voor een goede spijsvertering).

Van de druivenpitten kan druivenpit olie worden gemaakt, wat in cosmetica kan worden toegepast.

De druif staat zesde op de lijst van meest gegeten fruitsoorten in Nederland.