Vlees eten in de Vroegmoderne Tijd


In de nieuwe tijd was er nog steeds sprake van een standenmaatschappij. Dit had tot gevolg dat ongeveer 80% van de bevolking rond de armoedegrens leefde. Met het geld dat de gewone man verdiende, kon alleen brood gekocht worden.

Zestiende eeuw

De hoeveelheid vlees die gegeten werd nam bij de meeste groepen snel af. Vanwege de hoge kosten die aan de productie van vlees verbonden waren, was vlees een luxeproduct. Melk, boter en kaas werden wel gegeten, maar in kleine hoeveelheden.

Ook de bereiding van vlees kon een bepaalde luxe uitdragen. Gebakken of gebraden vlees, had de naam ‘herenvoedsel’ te zijn. Armere mensen kenden alleen gekookt vlees.

Wanneer het wat beter ging breidde het menu ietsje uit naar het eten van luxeproducten als groenten, vis of vlees.

 

Zeventiende eeuw

De maaltijden bleven eenvoudig. Een gezegde uit deze tijd is ‘zuivel op zuivel is het werk van de duivel’ (-Simon de Vries, 1682), het laat zien dat Nederlanders zuinig waren op hun eten.

Er werd nog veel brood gegeten, vaak met boter of kaas. Gewone burgers haalden op zondag een stuk gezouten vlees uit de kuip en kookten dat voor de hele week.

De elite vond varkensvlees grof en het varken een onrein dier. Na 1660 gebruikt de rijke bevolking steeds minder varkensvlees. Varkensoren, varkenskoteletten, reuzel en orgaanvlees, varkenspoten, de kop, de maag en de rug verdwenen van het menu. Vanaf 1670 wilden ze eigenlijk helemaal geen varkensvlees meer. Ham en spek bleven toch gegeten worden.

Achttiende eeuw

Nog steeds waren de meeste mensen zeer arm.

Een vrij algemeen gebruik onder de boeren en burgers was om, eenmaal per week en meestal op zondag , soep te eten van schapen- en kalfs- of hoendervlees, gekookt met rijst en groenten.

Er werd ook veel brij gegeten, die gekookt werd van melk of karnemelk met gort of meel. Het avondeten bestond vaak uit deze brij, met snee (rogge)brood met boter of kaas erbij.

Vlees werd over het algemeen niet vers gekocht, maar gepekeld, gedroogd of gerookt. Daarna werd het thuis gaargekookt. Varkensvet werd soms met stroop tot een saus verwerkt. Ook ingewanden werden wel aan stukjes gesneden en dan met meel en appels bereid tot ‘appelkost’.

 

Negentiende eeuw

In deze eeuw kwam in Nederland de industrialisatie op gang.

De gewone burger at over het algemeen nog steeds geen vers vlees. De rijken konden zich wel kaas veroorloven, maar de meeste zuivelproducten werden nog als luxeproduct beschouwd. Pas tussen 1860 en 1870 ging men boter machinaal produceren. Het eten van vis gaat in de negentiende eeuw in het algemeen achteruit.

Verschillen tussen de voeding van de verschillende maatschappelijke klassen bleef nog lang bestaan.

YOU MIGHT ALSO LIKE

Sustainable
March 19, 2017
Palmolie
March 11, 2017
Vitamine E
March 08, 2017
Ei
January 12, 2017
Vitamine D
December 19, 2016
Miso Hungry
December 03, 2016
Het ontstaan van mijn interesse in voeding
November 27, 2016
Spruiten
November 22, 2016
Vlees eten in de middeleeuwen
November 21, 2016

Leave a comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *