“Hmmm, spruitjes!”, dat hoor je niet zo snel iemand zeggen. Maar echt, als spruiten goed zijn klaargemaakt zijn ze super lekker!

Spruitjeslucht

Spruitjeslucht is de typische koollucht die vroeger altijd in huizen hing als er uren spruitjes of andere koolsoorten hadden opgestaan. Die lucht komt doordat koolsoorten veel behoefte aan zwavel hebben. Ze halen dat uit de boden en groeien er heel goed op. De geur die vrijkomt bij het koken van koolsoorten is die van vluchtige zwavelverbindingen zoals waterstofsulfide. Deze geur doet denken aan rottende eieren. Deze verbindingen komen vrij bij lang koken. Waarschijnlijk liggen die doorgekookte spruiten daarom ook zo zwaar op de maag en lusten kinderen die spruiten ook vaak niet.

Geschiedenis

De eerste gecultiveerde spruiten gewassen zijn waarschijnlijk al duizenden jaren oud. De Romeinen zouden de spruitkool al gekweekt en gegeten hebben. De mogelijkheid is er dat men al vóór de Romeinen spruitjes at. Vrijwel zeker is dat al sinds de oudheid spruitjes worden gegeten.

Waarschijnlijk was spruitkool al in de 13^e eeuw in West-Europa bekend, ook in het gebied dat nu België is. Het is echter logischer te denken dat men via de Romeinen de spruiten in West-Europa al veel eerder leerde kennen. Bewijs hiervan ontbreekt nog.

In teksten wordt pas voor het eerst in de tweede helft van de 16^e eeuw naar spruiten verwezen. Eind 17^e eeuw landden er Franse kolonisten in Louisiana, de Verenigde Staten. Zij introduceerden daar vanaf het begin van de 18^e eeuw de Brusselse spruiten op in Amerika.

Pas in de 18^e eeuw zou dit uitgroeien tot de spruitjes die we nu nog altijd kennen. Omdat ze zo populair werden worden ze nog steeds Brusselse Spruiten genoemd.

Door veredeling van de spruitjesrassen smaken spruiten tegenwoordig niet meer zoals ze dat vroeger deden. De consument wil groenten die minder uitgesproken smaken en daarom zijn rassen ontwikkeld die minder scherp smaken dan vroeger. Met witlof is het zelfde gebeurd.

Uiterlijk

Spruiten zijn kleine, stevige, heldergroene ‘kooltjes’ die in de oksels van spruitkool groeien. Ze groeien met tientallen samen aan een stam.

Wist je dat spruitjes meer vitamine C bevatten dan sinasappels?

Gezondheidsvoordelen

Spruiten zijn super gezond. Ze zijn rijk aan B-vitaminen, vitamine A, K en E. De mineralen foliumzuur, magnesium, kalium en ze zitten vol met vezels. Daarnaast zitten ze bommetje vol vitamine C. Ook zijn er sterke aanwijzingen dat ze een positief effect hebben bij het voorkomen van kanker omdat ze glucosinolaten bevatten. Dit is een krachtige organische verbinding die planten beschermt. Ook in mosterd, mierikswortel en andere koolsoorten zitten deze glucosinolaten. Zij veroorzaken overigens ook een scherpe smaak aan deze planten.

Teelt van de spruiten

In Nederland zijn spruiten beschikbaar van oktober tot februari. De spruiten van een plant worden allemaal in één keer geplukt. Bedrijfsmatig gebeurt dat door de afgehakte stam in de snijkop van een plukmachine te steken waardoor de spruiten er af worden geritst.

Spruiten worden in Europa vooral verbouwd in Nederland, Frankrijk en Engeland.

Bij aankoop horen spruiten hard, goed gesloten en egaal groen van kleur te zijn. Een paar gelige blaadjes zijn niet zo erg.

Bereiding

Spruitjes moet je kort koken of roerbakken. Je moet ze nooit doorkoken, spruitjes horen knapperig te zijn. Kook de spruitjes in ruim water om de meeste vitamine C te behouden. Ik heb spruitjes laatst gegrild in de oven, dat was heerlijk!

Bewaar spruiten in de groentelade van de koelkast. Daar zijn ze 2-5 dagen houdbaar. Je kunt ze na ±3 minuten blancheren ook invriezen. In een goed gesloten plastic zakje of bakje zijn ze tot 12 maanden houdbaar bij minimaal -18 graden Celsius.